Pomnik dla harcerzy praskich


      We wrze�niu ubieg�ego roku informowali�my o przygotowywanej ksi��ce po�wi�conej harcerzom z Pragi. Apelowali�my o pomoc finansow�. W ko�cu marca roku bie��cego na Zamku Kr�lewskim w Warszawie odby�a si� promocja ksi��ki zatytu�owanej Stra� nad Wis��. Ogromny wysi�ek autora pana dra Grzegorza Nowika i wydawnictwa Rytm zosta� uwie�czony pe�nym sukcesem. W�r�d wielu instytucji, kt�re wspomaga�y finansowo wydanie historycznej pracy znajduje si� r�wnie� Zarz�d Dzielnicy Praga P�noc, co z satysfakcj� odnotowujemy.
      Ksi��ka Stra� na Wis�� sk�ada si� z trzech tom�w o ��cznej obj�to�ci ok. 1.600 stron i 1.400 fotografii. Zamieszczono w niej nazwiska ok. 1.500 harcerek i harcerzy z Pragi, Br�dna, �erania, Targ�wka, Pelcowizny, Kamionka, Grochowa, Saskiej K�py i dzielnic wchodz�cych w sk�ad obecnych Gmin i Dzielnic Warszawy.
      Autor dr Grzegorz Nowik od najm�odszych lat po�wi�ci� si� pracy w harcerstwie. Ksi��k� sw� przygotowywa�, jak nas informuje - w ci�gu dwudziestu lat. Ale zdajemy sobie spraw� �e ksi��k� t� tak naprawd� pisa� przez ca�e swe �ycie - od chwili kiedy zosta� cz�onkiem 22 WDH nosz�cej dzi� imi� Kazimierza Skorupki.
      Praca sk�ada si� ze wst�pu informuj�cego o dziejach Pragi i harcerstwa, pocz�wszy od 1918 r. do okresu tu� przed 1939 r. Siedem rozdzia��w po�wi�cono w tomie I - Chor�gwi Szarych Szereg�w - Praga w latach 1939-1942. W tomie II - Hufcowi GS Praga 1942-1943, hufcowi BS Praga 1942-1944 i Hufcom Zawiszy 1942, 1944.
      W tomie III - Blokowi �Bazylika� - Okr�gowi Szarych Szereg�w Warszawa Praga 1944. Ka�dy rozdzia� zaopatrzony jest w aneks przedstawiaj�cy struktury organizacyjne i wykazy harcerzy. W pos�owiu udokumentowano dzia�alno�� Okr�gu Praga podczas Powstania Warszawskiego oraz role harcerzy Szarych Szereg�w w odrodzeniu Hufca Harcerzy - Praga po wojnie. Ksi��ka uzupe�niona jest indeksami osobowymi, geograficznymi i organizacyjnymi. Stra� nad Wis�� jest pierwsz� monografi� dzia�alno�ci harcerstwa na Pradze w okresie II Wojny �wiatowej. W�r�d dot�d wydanych prac monograficznych na temat Szarych Szereg�w o Pradze wspominano raczej marginesowo. Wystarczy poda�, i� w trzy tomowej pracy zbiorowej �Szare Szeregi Harcerze 1939-1945� - Pradze po�wi�cono... kilka zda�! co z �alem wypomina pan dr Grzegorz Nowik.
      Przed promocj� ksi��ki autor przedstawi� sw� prac� na trzech spotkaniach autorskich w lutym i marcu br. zorganizowanych w siedzibie Akcji Katolickiej przy parafii �w. Floriana. Spotkanie te cieszy�y si� du�ym zainteresowaniem starszych i m�odych s�uchaczy. Tam autor pokazywa� nam oryginalne dokumenty, akta, ulotki, autentyczne listy i rozkazy na zmursza�ych kartkach papieru. Mieli�my tam r�wnie� okazj� pozna� bohater�w Szarych Szereg�w. Tych co prze�ladowani byli w wi�zieniach i obozach niemieckich, tych co zdo�ali uratowa� si� i do�y� pi�knych lat, nie zapominaj�c o swym harcerskim rodowodzie i s�u��c Harcerstwu po dzi� dzie�. Autor ksi��ki w pracy swej korzysta� ze zbior�w prywatnych. W toku bada� zebra� ponad sto relacji w tym trzy spo�r�d pi�ciu komendant�w Okr�gu Praga, czterna�cie spo�r�d siedemnastu hufcowych, trzydzie�ci spo�r�d by�ych dru�ynowych i pi�ciu komendant�w chor�gwi. Bibliografia obejmuje ponad dwie�cie prac.
      Ksi��k�, wydan� bardzo starannie, poleci� nale�y wszystkim, a m�odzie�y praskiej szczeg�lnie. Warto zapozna� si� z prac� i walk� o niepodleg�o��, kt�r� prowadzili nasi dziadkowie, babcie, mamy i ojcowie. Wydaje si�, �e ksi��ka Stra� nad Wis�� powinna si� znale�� w ka�dej szkolnej bibliotece, a w bibliotekach publicznych naszej dzielnicy chyba obowi�zkowo.
Pawe� Elsztein
4995