Teoretyk współczesnego kapitalizmu J. M. Keynes nazwał Polskę w 1938 roku, po dwudziestu latach jej niepodległego bytu ekonomiczną niemożliwością, której jedynym przemysłem jest żydożerstwo. Mołotow określał ją mianem potwornego bękarta traktatu wersalskiego. Stalin mówił o naszej Ojczyźnie jako o - przepraszam za wyrażenie, państwie. Rzadko w historii oceniano Polskę sprawiedliwie. Budowa niepodległego państwa w 1918 była jednak naszym niewątpliwym i wielkim sukcesem.

Po trzech rozbiorach, po latach niewoli, tworzył się niemal od podstaw nasz byt państwowy. Pozytywnym zaskoczeniem dla ówczesnych obserwatorów życia politycznego było tempo, w jakim odradzała się niepodległa Polska - przez trzy tygodnie listopada 1918. Proces przygotowawczy był jednak dłuższy. Warto przypomnieć, jak przebiegał na szerszym tle, związanym z działaniami na frontach I wojny światowej. 5 listopada 1916 wydano akt gwarantujący powstanie Królestwa Polskiego, bez sprecyzowania jego granic. 14 stycznia 1917 zaczęła działać Tymczasowa Rada Stanu. 12 listopada 1917 obowiązki głowy państwa polskiego przejęła Rada Regencyjna, która 7 października 1918 ogłosiła niepodległość Polski. 25 października 1918 powołano rząd Józefa Świeżyńskiego. Polska Komisja Likwidacyjna, działająca w Krakowie, 30 października 1918 przejęła władzę w Galicji Zachodniej. Od 1 listopada 1918 trwały polsko - ukraińskie walki o Lwów. 3 listopada 1918 kapitulowały Austro - Węgry. W nocy z 6 na 7 listopada 1918 w Lublinie powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej. Kierował nim Ignacy Daszyński. Po abdykacji cesarza Wilhelma II, 9 listopada proklamowano w Niemczech republikę. 10 listopada, z internowania w twierdzy w Magdeburgu, wrócił do Warszawy Józef Piłsudski. 11 listopada, podpisaniem zawieszenia broni w Compiegne we Francji, zakończyła się I wojna światowa. Oznaczało to w istocie kapitulację Niemiec. Tego samego dnia Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu zwierzchność nad wojskiem polskim. 12 listopada Piłsudski wydał pierwszy rozkaz wojsku - Żołnierze! Obejmuję nad wami komendę w chwili, gdy serce w każdym Polaku bije silniej i żywiej, gdy dzieci naszej ziemi ujrzały słońce swobody w całym blasku. Z wami razem ślubuję życie i krew swoją poświęcić na rzecz dobra Ojczyzny i szczęścia jej obywateli.

Rozwiązanie Rady Regencyjnej nastąpiło 14 listopada. Rada przekazała swoje uprawnienia Piłsudskiemu, mianując go jednocześnie naczelnikiem państwa. Oto treść dekretu przekazującego władzę - 1918 listopada, Warszawa - Pismo Rady Regencyjnej do Naczelnego Dowódcy Wojsk Polskich Józefa Piłsudskiego składające w jego ręce władzę państwową. Do Naczelnego Dowódcy Wojsk Polskich Józefa Piłsudskiego.

Stan przejściowy podziału zwierzchniej władzy państwowej, ustanowiony odezwą z dnia 11 listopada 1918 roku, nie może trwać bez szkody dla powstającego Państwa Polskiego. Władza ta powinna być jednolita.

Wobec tego, kierując się dobrem Ojczyzny, postanawiamy Radę Regencyjną rozwiązać, a od tej chwili obowiązki nasze i odpowiedzialność względem narodu polskiego w Twoje ręce, panie Naczelny Dowódco, składamy do przekazania Rządowi Narodowemu. Dan w Warszawie, dnia 14 listopada 1918 roku. Aleksander Kakowski, Zdzisław Lubomirski, Józef Ostrowski.

Józef Piłsudski tak pisał 16 listopada w depeszy do przywódców czołowych państw świata (pominął jedynie Rosję) - Państwo Polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd polski zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski, przez ustrój zbudowany na porządku i sprawiedliwości. (...) Jestem przekonany, że potężne demokracje Zachodu udzielą swej pomocy i braterskiego poparcia Polskiej Rzeczypospolitej Odrodzonej i Niepodległej.

Oficjalną nominację rządu, tworzonego przez Jędrzeja Moraczewskiego, Józef Piłsudski podpisał 18 listopada. 19 listopada zakończyła się ewakuacja okupacyjnych oddziałów niemieckich z terenu Polski. 22 listopada podpisano dekret o podstawach ustrojowych państwa polskiego.

Dzień 11 listopada ustanowiono świętem narodowym dopiero w 1937 roku. Do wybuchu II wojny światowej, w wolnej Polsce, udało się celebrować Święto Niepodległości zaledwie dwa razy. Jawne świętowanie, jak wszelkie przejawy polskości, było w oczywisty sposób niemożliwe podczas okupacji hitlerowskiej. W czasach PRL narodowym świętem niepodległości było Święto Odrodzenia Polski, obchodzone na pamiątkę podpisania Manifestu PKWN. W 1989 Sejm przywrócił odpowiednią ustawą obchody Święta Niepodległości. 11 listopada jest dniem wolnym od pracy. Na głównych obchodach przed Grobem Nieznanego Żołnierza, na placu im. Józefa Piłsudskiego, każdego roku spotykają się tłumy rodaków. To święto na trwałe wrosło w naszą tradycję ...