"Hereditas" znaczy "Dziedzictwo"

Odkrywanie Warszawskiej Pragi - takie zadanie postawi�a Fundacja "Hereditas" w programie edukacyjnym dla os�b, zajmuj�cych si� kultur� i edukacj�. By� to tak�e temat seminarium, kt�re w dniach 24-25 pa�dziernika odby�o si� w Urz�dzie Pragi P�noc. Autorzy referat�w m�wili o odkrywaniu dziedzictwa prawobrze�nej Warszawy g��wnie w dziedzinie kultury i architektury.

Janusz Sujecki zach�ca� do odrzucania stereotyp�w (zar�wno z�ych, jak dobrych), z kt�rych zbudowany jest wizerunek Pragi. Jako przedmiot edukacji zaproponowa� praskie relikty, wa�ne dla duchowego rozwoju cz�owieka i wyp�ywaj�cej st�d potrzeby ich chronienia. Dalsze istnienie praskich relikt�w zale�y w powa�nym stopniu od �wiadomo�ci mieszka�c�w tej dzielnicy, a kszta�towa� j� mo�na m.in. przez dob�r i praktyczne zastosowanie okre�lonego modelu programu edukacyjnego; obok aspektu poznawczego (znajomo�� rozmieszczenia i historii wybranych relikt�w Pragi) wa�ne jest wyczulenie os�b edukowanych na indywidualne nadanie sensu reliktom: tw�rcz� aktywno��, samorealizacj�, samopoznanie. Emocjonalne zwi�zki os�b z danym obszarem miasta s� najlepsz� gwarancj� ocalenia jego to�samo�ci poprzez aktywny udzia� przedstawicieli lokalnych spo�eczno�ci w chronieniu zagro�onych relikt�w. Jako jedno z kluczowych miejsc programu edukacyjnego Janusz Sujecki wskaza� Muzeum Warszawskiej Pragi.

Piotr Jamski szuka� mit�w warszawskiej Pragi na zdj�ciach, w felietonach i w filmie. Przypomnia� Leonarda Sempoli�skiego, kt�ry trzydzie�ci lat temu zacz�� fotografowa� miejskie pejza�e ulic, dom�w, fabryk Bia�o��ki, Targ�wka, Szmulowizny - miejsc zaniedbanych, ale przechowuj�cych klimat starej Warszawy. Z tamtych okolic pochodz�, m�wi�cy "po warszawsku" bohaterowie felieton�w Stefana Wiecheckiego - Wiecha: Walery W�tr�bka, Teofil Piecyk, wuj W�yk. Kolejny mit warszawskiej Pragi, Ryszarda Och�ckiego, utrwali� Ryszard Bareja w filmie "Mi�".

Wbrew potocznym opiniom, warszawska Praga zawiera adresy licznych plac�wek kulturalnych, kt�rych tradycje si�gaj� w przesz�o�� - t� tez� Hanna Faryna-Paszkiewicz popar�a wieloma przyk�adami, takimi jak: przedwojenny teatr "Comoedia" przy ul. Szwedzkiej, pierwsze kino w wyzwolonej Warszawie, "Drops" w d. fabryce Wedla, kina plenerowe, Teatr Ziemi Mazowieckiej, Teatr Powszechny, Teatr dla dzieci "Baj", teatrzyki przy parafiach.

Micha� Krasucki, autor referatu "Architektura lat 20/30." przedstawi� pomys�y o�ywienia praskiej strony Wis�y: Saska K�pa - miasto ogr�d; tereny wystawowe na Saskiej K�pie; plac Weteran�w - rondo �w. Floriana (projekt z r. 1925, zrealizowany cz�ciowo w 1932 roku); Esplanda Praska (projekt z 1925 roku, nie zrealizowany).

Por�wnuj�c kamienice prawo - i lewobrze�nej Warszawy Jaros�aw Zieli�ski zwr�ci� uwag� m.in. na to, �e w II po�owie XIX wieku zabudowa Pragi mia�a rys ma�omiasteczkowy i odrobin� rosyjski. Zap�nienie zako�czy�o si� przed I wojn� �wiatow�. Obecnie na Pradze mo�na prze�ledzi� ewolucj� jej zabudowy w XIX i XX wieku, co w innych dzielnicach jest ju� niemo�liwe z uwagi na zniszczenia wojenne. Nieliczne zachowane zdj�cia i plany pozwalaj� uchwyci� podobie�stwa w zabudowie Muranowa i Pragi.

Seminarium zako�czy� referat Micha�a Pilicha "Wielokulturowo�� Pragi". Ten materia� szerzej przedstawimy czytelnikom w jednym z nast�pnych numer�w NGP. Wydawnictwo, zawieraj�ce pe�ne teksty wyk�ad�w oraz dodatek multimedialny na no�niku CD uka�� si� w grudniu. Fundacja "Hereditas" dzia�a od 2 lat, jest cz�onkiem Zwi�zku Stowarzysze� Praskich. Ma siedzib� przy ul. Jaworzy�skiej 8 lok. 2, tel. 022 353 83 30, www.fundacja-hereditas.pl


K.
5480