Prawnik radzi
Mieszkanie za opiek� S�siadka w bloku mieszka w mieszkaniu sp�dzielczym lokatorskim. Jest ju� w podesz�ym wieku i czasami potrzebuje pomocy. Wiem te�, �e po jej �mierci nikt z rodziny nie b�dzie si� ubiega� o prawo do mieszkania. Czy istnieje mo�liwo�� wykupienia tego mieszkania przez obecn� lokatork� i r�wnoczesne przeniesienie w�asno�ci na nowego lokatora lub wskazanie w akcie notarialnym, kto b�dzie mia� prawo do mieszkania w zamian za opiek� i op�acanie czynszu i medi�w a� do �mierci s�siadki? Maria Z.
S�siadka musia�aby najpierw wykupi� mieszkanie, a nast�pnie w odr�bnej umowie (w formie aktu notarialnego) mog�aby w�asno�� mieszkania przenie�� na inn� osob�. Nale�a�oby w�wczas zawrze� umow� do�ywocia tj. umow� okre�lon� w art. 908 � 1 kodeksu cywilnego, kt�ry przewiduje, �e "Je�eli w zamian za przeniesienie w�asno�ci nieruchomo�ci nabywca zobowi�za� si� zapewni� zbywcy do�ywotnie utrzymanie (umowa o do�ywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyj�� zbywc� jako domownika, dostarcza� mu wy�ywienia, ubrania, mieszkania, �wiat�a i opa�u, zapewni� mu odpowiedni� pomoc i piel�gnowanie w chorobie oraz sprawi� mu w�asnym kosztem pogrzeb odpowiadaj�cy zwyczajom miejscowym". Trzeba podkre�li�, �e strony w umowie do�ywocia same mog� okre�li�, co dok�adnie oznacza poj�cie "do�ywotnie utrzymanie", a ustawowe wyliczenie obowi�zk�w ci���cych na nowym w�a�cicielu nieruchomo�ci ma zastosowanie w�wczas, gdy "brak jest odmiennej umowy" dotycz�cej tych spraw. S�siadka mo�e te� zawrze� umow� sprzeda�y lub darowizny i np. zawrze� umow� ustanawiaj�c� s�u�ebno�� osobist�, kt�ra przewidywa�aby prawo s�siadki do korzystania z mieszkania a� do swojej �mierci (s�u�ebno�� mieszkania). S�u�ebno�� ta uregulowana jest w art. 296 i nast�pnych kodeksu cywilnego.
Trzeba oczywi�cie liczy� si� z tym, �e po wykupieniu mieszkania od sp�dzielni s�siadka rozmy�li si� i nie b�dzie chcia�a przenie�� w�asno�ci mieszkania na inn� osob�. Dlatego jeszcze przed wykupieniem lokalu nale�a�oby zawrze� tzw. umow� przedwst�pn�. Zgodne z art. 389 kodeksu cywilnego umowa, przez kt�r� jedna ze stron lub obie zobowi�zuj� si� do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwst�pna), powinna okre�la� istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Najlepiej, je�li umowa przedwst�pna zostanie zawarta w formie aktu notarialnego, w�wczas strona uprawniona mo�e dochodzi� zawarcia umowy przyrzeczonej - mo�e wi�c wyst�pi� do s�du o przeniesienie prawa w�asno�ci, je�li druga strona b�dzie uchyla� si� od zawarcia umowy. Je�li forma aktu notarialnego nie zostanie zachowana, to mo�na b�dzie domaga� si� tylko odszkodowania i to jedynie w granicach umownego interesu tzn. mo�na ��da� zwrotu poniesionych wydatk�w zwi�zanych z przygotowaniem umowy ostatecznej. Ewentualnie zawieraj�c umow� w zwyk�ej formie pisemnej (a nie przed notariuszem) mo�na zastrzec kar� umown� zamiast odszkodowania. W takim przypadku uprawniony nie b�dzie m�g� si� domaga� przeniesienia prawa w�asno�ci, ale strona, kt�ra nie chce wykona� umowy b�dzie musia�a si� liczy� z konieczno�ci� zap�acenia sporej kwoty pieni�dzy jako kary za z�amanie umowy. Podstawa Prawna: Kodeks Cywilny (Dz.U.64.16.93). Podstawa prawna: Kodeks karny z dnia 6 czerwca 1997 r. (Dz. U. 1997 Nr 88 poz. 553).
Joanna Nowacka
prawnik Kancelaria Prawna "Leximus" |