Mazowiecka Akademia Książki to seria wydawnicza, w ramach której wydawane są książki laureatów konkursu o tej samej nazwie, organizowanego od 2004 roku przez Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki. Głównym celem konkursu jest wspieranie wydawnictw naukowych i kulturalnych związanych z szeroko rozumianą historią, tradycją i kulturą Mazowsza, w tym Warszawy. W efekcie ma powstać zbiór wartościowych, wydanych w tej samej szacie graficznej książek o tematyce związanej z regionem i Warszawą, pozwalających lepiej go poznać i skuteczniej promować.

Na konkurs można zgłaszać gotowe, nigdzie dotychczas nie wydane książki o tematyce związanej z Mazowszem i Warszawą, mieszczące się w jednej z trzech kategorii: literatura piękna (wszystkie gatunki i formy literackie), eseistyka kulturalna, nauki historyczne (historia, historia sztuki, etnografia, muzykologia, archeologia itp.).

Odbyły się już dwie edycje konkursu: pierwsza w 2004 roku i druga w 2005 roku. Książki nagrodzone w obu edycjach wydawane są drukiem przez Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki. Dotychczas ukazały się dwie z książek nagrodzonych w pierwszej edycji konkursu: "Mazowsze bez granic. Przyczynek do antropologii kulturowej regionu" pod redakcją Jacka Kurczewskiego oraz właśnie "Szmulki dla początkujących" Tatiany Hardej.

Książka Tatiany Hardej poświęcona jest Szmulowiźnie, stanowiącej część dzielnicy Praga Północ. W końcu XVIII w. właścicielem części tego terenu był bankier, kupiec warszawski i liwerant (tj. dostawca wojskowy) króla Stanisława Augusta Poniatowskiego – Samuel Jakubowicz, znany jako Szmul Jakubowicz lub Szmul Zbytkower. Dzięki przychylności króla otrzymał w 1780 r. zgodę na założenie żydowskiego cmentarza na Targówku, a także stał się dożywotnim dzierżawcą części Targówka, która od jego imienia do dziś zwana jest Szmulowizną lub skrótowo Szmulkami. Krótko po 1867 roku, gdy grunty stanowiły w większości własność rodziny Brühlów, rozpoczęto ich szybszą parcelację.

Opracowanie jest rodzajem pracy socjologicznej o dzielnicy, w którym autorka skupia się nie na historii, czy zabytkach tej części Pragi, ale ukazuje nam popularne Szmulki tak, jak widzą je ich mieszkańcy – przez pryzmat odczuć pojedynczych ludzi. Autorka, wychowana i mieszkająca w tej dzielnicy Warszawy, sięgnęła do ich wspomnień, zasłyszanych rozmów, a nawet ulicznych graffiti i dziecięcych rysunków, które obok zdjęć stanowią swoiste ilustracje tej książki. Stara się nam przedstawić dzielnicę oczami mieszkańców, zarówno tych wiekowych jak i najmłodszych. Właśnie poprzez pryzmat życia i wspomnień mieszkańców oraz obserwacje autorki poznajemy historię dzielnicy i jej współczesność. Autorka, co trzeba przyznać, jest obiektywną obserwatorką i nie próbuje nie dostrzegać zaniedbań, czy wręcz patologii dotykających Szmulowiznę. Poznajemy też opinie osób, którym to miejsce kojarzy się wyłącznie z biedą, rozbojami, kradzieżami i alkoholizmem. Taki jest stereotypowy obraz dzielnicy, często tak postrzeganej przez tych, którzy Szmulki znają niejednokrotnie tylko z opowieści. Trzeba zgodzić się z tezą autorki, iż w odczuciu wielu osób spoza dzielnicy Szmulki są miejscem nie w pełni bezpiecznym, ale równocześnie tajemniczym, czy wręcz egzotycznym. Głównie do nich właśnie, jako "początkujących" w poznawaniu Szmulek, kierowana jest niniejsza książka, która napisana jest w sposób żywy i barwny.

Książkę „Szmulki dla początkujących” Tatiana Hardej można nabyć w cenie 20 złotych osobiście lub za pośrednictwem poczty w siedzibie Mazowieckiego Centrum Kultury i Sztuki w Warszawie, ul. Elektoralna 12 w Dziale Edukacji Kulturalnej, pok. 6 b, w godz. 9-15. (tel. 022 58 64 252).